16 Kasım 2011 Çarşamba

Radyoterapi-2 ve Yan Etkileri

Radyoterapi:


 Radyoterapi, güçlü radyoaktif ışınlar yardımıyla kanser hücrelerinin hasara uğratılması ve büyümesinin durdurulmasıdır. Bu tedavi, beyin tümörlerinde cerrahinin yerine kullanılmaz. Genellikle cerrahi sonrasında kalan tümör dokusunun tedavisi için veya cerrahi yapılamıyorsa kullanılır.  Radyoterapi, iki yolla verilir:


Eksternal radyoterapi”: Büyük cihazlar yardımıyla dışardan verilen ışın tedavisidir. Haftada 5 gün olmak üzere 5-6 hafta verilir. Tedavi şeması, tümörün tipi ve çapına ve hastalığın yerleşim yerine bağlıdır.


İmplant radyoterapi”: Tümörün içine direkt olarak, radyoaktif madde konularak yapılan tedavidir. İmplant kısa süre için ya da kalıcı olarak beyinde bırakılır. İmplant, hergün bir miktar ışın vermek yoluyla tedavi eder.


Steriotaksik radyoterapi” özellikle küçük ve derinde yerleşmiş tümörlerde uygulanan bir yöntemdir. Tümörün yeri, CT veya MR ile tespit edildikten sonra farklı açılarla ve çok sayıda ışın verilerek bir kerede yüksek doz verilerek yapılan tedavi şeklidir.



TEDAVİNİN YAN ETKİLERİ


 Radyoterapi hem kanserli hem de normal hücreleri etkiler. Haftada 5 gün verilen radyasyon şeması, hafta sonunda sağlıklı hücrelerin kendisini tamir etmesine izin verir. Yan etkilerin çoğu, tedaviden hemen sonra görülür, bazı yan etkiler ise tedaviden uzun süre sonra ortaya çıkar. Bazı hastalarda, tedaviden sonraki birkaç saat içinde bulantı, yorgunluk olabilir. Böyle durumlarda hastaların istirahati gerekir. Günlük yaşamda ise mümkün olduğunca aktif olunmalıdır.


Radyoterapi, bazen kalıcı olabilen saç dökülmesine yol açabilir. Işın bölgesindeki deride, kırmızılık, kuruluk ve pullanma olabilir. Tedavi alanı, hava ile temas etmeli ancak güneşten korunmalıdır. Başı rahatsız eden giysilerden kaçınmalıdır. Tedavi cildine, doktora sormadan herhangi bir losyon ya da krem sürülmemelidir.


Radyoterapi ile ölen tümör hücreleri bazen beyinde kitle oluşturarak başağrısı, nöbet gibi belirtilere yol açabilir. Radyoterapiden 4-8 hafta sonra uykuya eğilim ve iştah kaybı olabilir. Bu belirtiler genellikle birkaç hafta içinde kaybolur. Belirtiler devam ederse doktora haber verilmelidir.
Kanser tedavisine radyoterapi

Kanser tedavisine radyoterapi

Radyoterapi tedavisinde iyi beslenmek ve dinlenmek şart!

- Radyoterapi tedavisi birçok hastanın kafasında soru işaretleri yaratabiliyor. Ancak sanılanın aksine radyoterapinin yan etkileri az, sağladığı yararlar ise çok fazla. Hastaların bazı küçük noktalara dikkat etmesiyle radyoterapi tedavisinin başarı oranı da artıyor.



Radyoterapi, radyasyonla tedavi anlamına geliyor. 100 yıl önce radyoaktif ışınların keşfinden bu yana radyasyon, tıpta tanı ve tedavi amacıyla, giderek yaygınlaşarak kullanılıyor. Radyoterapi kanserli hastaların tedavisinde en etkili yöntemlerden biri. Bu tedavi tek başına yapılabileceği gibi, ameliyat öncesi, sonrası ya da kemoterapi ile birlikte de uygulanabiliyor. Radyasyonun tehlikeleri hakkındaki yaygın endişelere karşın günümüzde radyoterapi ile kanser vakalarının tedavisinde önemli başarılar elde ediliyor. Radyoterapi konusunda yaşanan en büyük endişe radyasyonun sağlam dokulara da zarar vermesi yönünde. Oysa yeni teknolojilerle sağlam dokuları korumak mümkün.

Acıbadem Hastanesi Kozyatağı Radyasyon Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Melahat Garipağaoğlu radyoterapiyle ilgili şunları söylüyor: “Radyoterapide tümörlere tedavi amacıyla yüksek enerjili ışın uygulanıyor. Radyoterapi, kanserli hücrelerin büyümesini, üremesini engelleniyor ve normal dokulara yayılmasını önlüyor. Çoğu durumda, radyasyon tedavisi tümörü tam olarak yok edebiliyor”

Acıbadem Hastanesi “Radyoterapi Merkezi” uzmanları pek çok kanser hastasının kafasına takılan sorulara yanıt veriyor.

Radyoterapi nedir ve nasıl uygulanır?

Tümörlere tedavi amacıyla yüksek enerjili ışın uygulanması olan radyoterapi kanser tedavisinde kullanılan en etkin tedavilerden biri olarak kabul ediliyor. Yalnızca kanserli tümörlere değil bazen kanser olmayan iyi huylu tümörlere de uygulanabiliyor. Kanserli hücrelerin büyümesini, üremesini engelleyerek ve normal dokulara yayılmasını önlüyor. Radyoterapi bazen kemoterapi ile birlikte, bazı hastalarda cerrahi müdahale öncesi tümörü küçültmek amacıyla, bazı hastalarda ise cerrahiden sonra kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılıyor.

Radyoterapi alacak hastalar için “Üç boyutlu radyoterapi” ve “klasik radyoterapinin” farkı nedir?

Radyoterapide temel amaç, sağlıklı dokuları olabildiğince koruyarak, tümör ve hedef dokularda radyasyon dozunun artırılmasını sağlamak. Son 10 yılda gelişen radyoterapi teknikleriyle tümör ve hedef dokularda radyasyon dozunun arttırılmasıyla tedavide de başarı oranının arttığı gözleniyor. Üç boyutlu radyoterapi tekniğiyle tümör ve hedef dokulara seçici olarak yüksek doz ışın vererek hastalık tedavi edilirken normal sağlıklı dokuların maruz kaldığı radyasyon dozunun hasar görülmeyecek düzeye azaltılması sağlanıyor. Klasik radyoterapiye oranla baş- boyun kanserleri, beyin tümörleri, meme kanserleri, prostat kanserleri, pankreas kanserleri gibi bir çok kanser tipinde tedavi başarısını arttırıyor ve yan etkilerini azaltıyor.

Tedavi planlanması nasıl yapılır?

Planlamanın önemli bir kısmı simülatör olarak adlandırılan bir cihaz yardımıyla yapılıyor. Bu cihazda tedavi edilecek alanlar belirleniyor. Hastalığın özelliğine göre uygulanacak bazı işlemler farklılık gösteriyor. Tedavi sırasında, hastalık bulunmayan normal dokuları ve organları korumak amacıyla özel bloklar kullanılıyor. Tedavi cihazları güvenli olup sadece çizimle belirlenen alana planlanan radyasyon uygulanıyor.

Tedavi süreci ne kadar sürer?

Hastalığa göre değişmekle birlikte, radyasyon tedavisi genellikle birkaç hafta süresince ve haftada 5 gün veriliyor.

Radyoterapi gören hastalar için önerileriniz nelerdir?

Tedavi süresince sağlığa özel bir önem göstermek gerekiyor. Dikkat edilmesi gereken üç önemli nokta var:

* Beslenme:

Dengeli beslenme tedaviye bağlı oluşabilecek halsizlik gibi yan etkileri azaltıyor. Yüksek proteinli besinlerin tercih edilmesinde yara var. Et, yoğurt, baklagiller, yumurta, süt, balık en değerli proteinli yiyecek kaynağı arasında yer alıyor.

* Dinlenme:

Radyasyon tedavisi sırasında normal yaşantıyı mümkün olduğunca devam ettirilmeli. Ancak hastaların dinlenmeye özen göstermesi gerekiyor.

* İlaçlar:

Hastaların sürekli olarak kullandığı ilaçlar varsa doktor bu konuda bilgilendirilmeli.

Radyoterapinin en sık görülen yan etkileri nelerdir?

Radyoterapinin yan etkileri uygulandığı organ ve dokulara göre değişiyor. Bununla birlikte en sık iştahsızlık, bulantı yan etkileri görülüyor. Radyoterapi sırasında görülen yan etkilerin çoğu tedavi bitiminden kısa bir süre sonra tamamen kayboluyor ya da çok azalıyor. Sanılanın aksine radyoterapi ağrı vermeyen bir işlem. Çevredeki insanlara ışın yaymak gibi bir durum söz konusu değil. Başa ya da omuz bölgesine radyasyon uygulanmadıkça saç kaybı görülmüyor.Tedavi süresince normal hayatın sürdürülmesinde bir sakınca yok.

Radyoterapi tedavisi her hastaya uygulanabilir mi?

Radyoterapi tedavisinde en çok rastlanan sorunlardan biri fazla kilolu hastaların radyoterapi tedavisi uygulanması. Zayıf hastalar gibi kilolu hastalar da tedaviye alınabiliyor. Kilolu hastalarda sorun olan rahim, prostat, akciğer kanseri gibi türlerde de normal dokular korunarak tedavi uygulanabiliyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder